रौतहट जिल्लाको वृन्दावन सब डिभिजन वन कार्यालयअन्तर्गतको वन क्षेत्रमा बहुमूल्य प्रजातिका खयरका रुखहरू अवैध रूपमा कटान गर्ने क्रम तीव्र रूपमा बढेको छ ।
खेतीयोग्य जमिन बनाउने नाममा गरिने यो कटानी रोकथामको प्रयास स्थानीय प्रशासनबाट प्रभावकारी रूपमा हुन सकेको छैन । स्थानीयबासीका अनुसार खयरका रुखहरू काटेर खेतीयोग्य जमिन बनाउने कार्य बागमती नदीको बगर क्षेत्रमा नियोजित ढंगले सञ्चालन भइरहेको छ । तर, डिभिजन वन कार्यालय रौतहट यसप्रति गम्भीर नदेखिएको आरोप लाग्दै आएको छ ।
हजारौं हेक्टर बगर क्षेत्र खेतीमा परिणत
डिभिजन वन कार्यालयको लापरवाहीका कारण रौतहटसँगै काभ्रे, मकवानपुर, सिन्धुली लगायत विभिन्न जिल्लाबाट आएका व्यक्तिहरूले हजारौँ हेक्टर बगर क्षेत्रलाई खेतमा परिणत गरिसकेका छन् । स्थानीय श्याम पटेलका अनुसार, “दिनभरमा १० भन्दा बढी ट्रयाक्टरहरू खयर फँडानी र जमिन सम्याउने काममा खटिन्छन् । वन कार्यालयलाई बारम्बार खबर गर्दा पनि कुनै कारबाही भएको छैन ।”
उनले थपे, “वन कर्मचारीकै मिलेमतोमा खयरको रुख कटान भइरहेको छ । हामीले जानकारी गराउँदा पनि कुनै सुनुवाइ भएको छैन । काटिएका रुख बगरबाटै गायब हुन्छन् ।”
वन कार्यालय मौन
अर्का स्थानीय सुरेश पटेलले भने, “डिभिजन वन कार्यालयका अधिकारीहरू गोष्ठी र सेमिनारमै व्यस्त छन् ।
यता हजारौँ खयरका रुख काटिएर गायब भइसके, तर एउटा सिन्कासमेत बरामद हुन सकेको छैन ।” उनका अनुसार बगर फँडानी गर्नेहरूले सुरुमा झारपातमा आगो लगाउने र त्यसपछि रुख फाँड्ने रणनीति अपनाउँछन् । प्रत्येक वर्ष करिब १०० बिघाभन्दा बढी जमिन यसरि खेतीयोग्य बनाइन्छ । डिभिजन वन कार्यालय रौतहटका प्रमुख हेमन्तप्रसाद साहले भने वन कर्मचारीको संलग्नता नरहेको दाबी गर्दै आएका छन् ।
उनले भने, “हामी एक्लैले बगर क्षेत्रमा निगरानी गर्न सक्दैनौं । यसका लागि स्थानीय तहको सहयोग अत्यावश्यक छ। हामी सक्रिय छौं ।” यद्यपि, स्थानीयहरूको आरोप अनुसार डिभिजन वन कार्यालय मौनदर्शक बनेको छ र सरोकारवाला निकायले अनदेखा गरेको अवस्था कायमै छ ।
खयर काठ बहुमूल्य मानिन्छ र त्यसबाट झोल (कठ) निकाल्ने उद्योगिक प्रयोजनका साथै यसको काठ दाउरा, निर्माण सामग्री र औषधीय प्रयोजनमा पनि प्रयोग गरिन्छ । त्यसैले यसको अवैध कटान नियन्त्रणमा ल्याउन सरकारी निकायहरूको ध्यान पुग्न आवश्यक देखिन्छ ।
-1729995576.jpeg)
