काठमाडौं – सरकारले चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ का लागि चैते धानको न्यूनतम समर्थन मूल्य प्रतिक्विन्टल २,८६९ रुपैयाँ निर्धारण गरेको छ ।
यो अघिल्लो वर्षको तुलनामा ९३.४१ रुपैयाँले वृद्धि भएको हो । देशभर चैते धान रोपाइँ सुरु भइसकेको छ । तर, कृषि विज्ञहरू समर्थन मूल्य निर्धारण ढिलो भएको बताउँछन् । "बाली लगाउनु तीन महिना अघि मूल्य तोक्नुपर्छ, किसानले कुन जातको धान रोप्ने भन्ने तय गर्न सक्दैनन्," कृषि अभियन्ता उद्धव अधिकारी भन्छन् ।
यस वर्ष सरकारले ७.३० लाख क्विन्टल धान खरिद गर्ने लक्ष्य राखेको भए पनि हालसम्म मात्र १.१८ लाख क्विन्टल खरिद भएको छ । धान उत्पादन बढ्दै गए पनि किसानहरू उचित मूल्य नपाउने चिन्तामा छन् । "धानको मूल्य मात्र तोकेर हुँदैन, सरकार खरिदमा पनि सक्रिय हुनुपर्छ," अधिकारी बताउँछन् । नेपालमा वार्षिक ५ लाख मेट्रिक टन चैते धान उत्पादन हुने गर्छ ।
धान नेपालको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको १५% हिस्सा ओगट्ने महत्त्वपूर्ण खाद्य बाली हो ।
धान खरिदमा सरकारले ध्यान दिएन
खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले यस वर्ष ७.३० लाख क्विन्टल धान खरिद गर्ने लक्ष्य राखेको थियो । तर, हालसम्म मात्र १.१८ लाख क्विन्टल धान खरिद गर्न सकेको छ ।
यसका लागि २.५ अर्ब रुपैयाँ आवश्यक पर्ने अनुमान गरिए पनि हालसम्म ४१ करोड १४ लाख रुपैयाँ मात्र खर्च भएको छ । कम्पनीकी सूचना अधिकारी शर्मिला न्यौपाने सुवेदी भन्छिन्, "हाम्रो लक्ष्य पूरा भएन, तर सरकारले निर्धारण गरेको मूल्यमा निजी क्षेत्रका व्यापारीले धान खरिद गरेका छन् ।" कृषि विज्ञहरू भन्छन्, धानको समर्थन मूल्य मात्र तोकेर हुँदैन, सरकार स्वयं धान खरिदमा पनि अघि आउनुपर्छ ।
नेपालमा करिब २ लाख हेक्टर क्षेत्रमा चैते धान खेती गरिन्छ, जसबाट वार्षिक औसत ५ लाख मेट्रिक टन धान उत्पादन हुने गरेको छ । धान नेपालको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) को १५ प्रतिशत हिस्सा ओगट्छ । कृषिक्षेत्रमा यसको योगदान झन् उल्लेखनीय छ ।
नेपालमा धान खेती समुद्री सतहदेखि ६० मिटर उचाइबाट जुम्लाको ३०५० मिटर उचाइसम्म हुने गर्छ ।
![मुख्यमन्त्री सिंहद्वारा रौतहटका १० निजी अस्पताल बन्द गर्न निर्देशन [ भिडियाे सहित ]](https://www.birgunjcity.com/uploads/posts/200X200/Rautahat-ma-10-hospital-band---Birgunj-city-1741280403.jpg)
